ภาษีคาร์บอน คือภาษีที่รัฐบาลเรียกเก็บจากการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล อย่างน้ำมัน ก๊าซธรรมชาติ หรือถ่านหิน ซึ่งเมื่อเผาไหม้แล้วจะปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกสู่บรรยากาศ
การเก็บภาษีนี้คำนวณจากปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ปล่อยออกมาจากการดำเนินกิจกรรมต่างๆ ของโรงงาน โรงไฟฟ้า และยานพาหนะ ยิ่งปล่อยมาก ก็ต้องจ่ายภาษีมากขึ้น
วัตถุประสงค์ของภาษีคาร์บอน คือการลดมลพิษจากการปล่อยก๊าซเรือนกระจกซึ่งเป็นสาเหตุหลักของปัญหาโลกร้อน ด้วยการทำให้เชื้อเพลิงฟอสซิลมีราคาแพงขึ้น ก็จะจูงใจให้โรงงาน บริษัทต่างๆ หันมาใช้พลังงานสะอาดทดแทนมากขึ้น
เมื่อราคาเชื้อเพลิงฟอสซิลแพงขึ้น ธุรกิจต่างๆ จะต้องปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้พลังงานและลดการใช้เชื้อเพลิงชนิดนี้ลง แต่พลังงานหมุนเวียนสะอาดจะสามารถแข่งขันได้ เพราะไม่ต้องเสียภาษี จึงทำให้มีการลงทุนและพัฒนาพลังงานทางเลือกมากขึ้น
การลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนฯ จะช่วยชะลอปัญหาโลกร้อน ซึ่งเป็นสาเหตุของการละลายของน้ำแข็งขั้วโลก น้ำท่วม ภัยแล้ง ไฟป่า และการสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิต
ปัจจุบันมีหลายประเทศนำระบบภาษีคาร์บอนมาใช้แล้ว เช่น ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ หลายประเทศในยุโรป สำหรับประเทศไทย คณะรัฐมนตรีเห็นชอบการปรับโครงสร้างจัดเก็บภาษีสรรพสามิตรรถจักรยานยนต์แบบใหม่ โดยปรับจากการจัดเก็บภาษีจากความจุกระบอกสูบเป็นการจัดเก็บภาษีจากปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์แทน โดยจะมีผลเริ่มใช้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2563 เป็นต้นมา
